سازه های بتنی ممکن است به منظور رفع و تعمیر ترک های سطحی و یا فرسایش نیازمند تعمیراتی از قبیل وصله گذاری یا روکش مجدد شوند . با این وجود هنگامی که سطح بتنی بیش از حد آسیب دیده باشد ؛ این اصلاحات کوتاه مدت باعث اتلاف وقت و هزینه می شود . در این گونه موارد سطح بتن نیز به سرعت ، همان خصوصیات لایه بتنی زیر را از خود نشان می دهد .
در زیر لیستی از شرایطی که نیازمند جایگزینی کامل بتن و استفاده از روش های تخریب بتن می باشد آورده شده است :
دال های بتنی غرق شده
در زیر سازه ها معمولا خاکی حاوی شن و ماسه وجود دارد . دال های بتنی ممکن است درصورتی که زیر لایه آنها به خوبی آماده سازی نشده باشد ، اصطلاحا غرق شوند . ممکن است از خاک سست برای زیرسازی استفاده شده باشد و این خاک سست می تواند به سبب نفوذ آب در زیر بتن نشست کند . این امر باعث می شود که دال بتنی پشتیبانی نشده و شکم بدهند . احتمال دیگر این است که با وجود اینکه لایه زیرین به درستی متراکم شده است اما وزن دال بتنی بیش از حد و بارگذاری بیش از تحمل سازه باشد و در نتیجه صفحات بتنی نشست کنند .
خسارت ناشی از انجماد
خسارت ناشی از انجماد
در شرایط آب و هوایی سرد ، خسارت ناشی از سرما و انجماد می تواند به راحتی بر روی سطوح بتنی ایجاد شود . یخ زدگی و بادکردگی زمین در واقع بالا آمدن سطح خاک و یا دیگر سطوح به سبب انبساط آب های زیرزمینی در اثر یخ زدگی می باشد .
ترک های عمیق
برخی از المان های بتنی ممکن است در مکان هایی که نشست رخ داده است ، ترک هایی عمیق و گسترده از خود نشان بدهند . این امر می تواند به سبب بار های سنگین وارده مانند کامیون های بزرگ ، زیرسازی نامناسب ، فرسایش و یا دلایل مشابه رخ دهد .
سطوح بتنی بسیار آسیب دیده
سطوح بتنی بسیار آسیب دیده
صفحات بتنی وجود دارند که مقداری زیادی جوشکاری و یا سوراخ کاری روی سطحشان انجام شده است . در اینگونه موارد از نظر اقتصادی به صرفه تر است که کل بتن جایگزین شود تا اینکه بر روی سطح تعمیرات انجام شود .
افزودنی های ساخت و ساز
هنگامی که یک سازه در اثر مقاوم سازی دستخوش اصلاحاتی می گردد ؛ عناصر بتنی که با پروژه تداخل دارند باید حذف شوند .
ساخت و ساز جدید
برخی از سازه ها هنگامی که ساختمان های جدیدی با کاربری هایی کاملا متفاوت و یا طراحی های معماری متفاوت در نظر گرفته می شوند ؛ تخریب می گردند .
بتن معیوب
بتن معیوب
اگر بتن استفاده شده مشکلاتی داشته باشد که بر روی کیفیت پروژه اثرگذار باشد ، باید برداشته شود و بتن ریزی دوباره اجرا شود . برای کسب اطلاعات بیش تر درباره استاندارد های بتن خوب به لینک بتن چیست ؟ مراجعه کنید .
چه روش هایی برای تخریب بتن وجود دارد ؟
ترکیدگی با فشار
این روش یکی ازبهترین روش های تخریب بتن در شرایطی است که به حذف بتن بدون گرد و غبار ، کنترل شده و نسبتا بی صدا نیاز باشد . ترکیدگی با فشار می تواند مکانیکی و یا شیمیایی باشد . در هر دو مورد سوراخ هایی در بتن حفر می شود و نیرو هایی جانبی اعمال می شود .
- در ترکیدن مکانیکی ، بتن با دستگاه فشار هیدرولیک شکافته می شود .
- در ترکیدن شیمیایی ، بتن از طریق تزریق دوغابی اتساعی ترکیده می شود و پس از ترکیدن قطعات ن به کمک نیروی انسانی و یا جرثقیل برداشته می شود .
خردکن های پنوماتیکی و هیدرولیکی
خردکن های پنوماتیکی و هیدرولیکی
این روش تخریب بتن معمولا در پروژه های تخریب پی و فونداسیون ، روسازی و عرشه پل استفاده می شود . پیچیدگی این روش به مقاومت بتن ، مقادیر میلگرد فولادی استفاده شده ، اندازه چکش و شرایط کار بستگی دارد . ماشین های خردکن می توانند در رنج ۱۰۰ تا ۲۰۰۰۰ فوت پوند با ۳۰۰ تا ۸۰۰ ضربه بر دقیقه تخریب انجام دهند . این خردکن ها از راه دور قابل کنترل هستند و برای دسترسی آسان تر از یک بوم جرثقیل نیز استفاده می کنند . برخی از این ماشین ها حتی برای تخریب در زیر آب نیز طراحی شده اند .
روش توپ و جرثقیل
یکی از متداول ترین و قدیمی ترین روش های تخریب بتن روش توپ و جرثقیل می باشد . در این روش جرثقیل از یک توپ ۱۳۵۰۰ پوندی برای تخریب سازه های بتنی استفاده می کند . توپ به داخل سازه رها می شود یا پرخانده می شود و فقط اپراتور های بسیار ماهر باید کار تخریب به کمک توپ را انجام دهند . با این روش می توان به راحتی بتن را خرد کرد ؛ اما ممکن است برای برش دادن آرماتور های فولادی به کار های دیگری نیاز باشد .
برای استفاده از روش توپ و جرثقیل چه مسائلی را باید در نظر گرفت ؟
- برای استفاده از روش توپ و جرثقیل چه مسائلی را باید در نظر گرفت ؟باید در نظر گرفت که این روش مقدار زیادی گرد و غبار ، سر و صدا و لرزش تولید می کند .
- همچنین اندازه ساختمانی که می توان تخریب کرد به سایز جرثقیل ، فضای کار در دسترس و موجود و نیز نزدیکی به خطوط برق بستگی دارد .
قطعه قطعه کردن
می توان المان های بتنی را با استفاده از اره ، لنس حرارتی ( در حضور فولاد تقویت کننده ) و یا جت های آب پر سرعت برش داد . سپس قطعات بتنی توسط جرثقیل برداشته می شوند . قطعه قطعه کردن یکی از روش های تخریب بتن است که امکان تخریب کامل سازه با سر و صدا و گرد و غبار کم و همچنین تاثیر کم بر محیط را فراهم می کند . این روش هنگامی که قسمت هایی از سازه مانند دیوار ها و دال ها برداشته شده باشد ، مفید می باشد .
انفجار
انفجار
با استفاده از مواد منفجره می توان حجم زیادی از بتن را از بین برد . این روش تخریب بتن اینگونه است که در گمانه های از پیش تعیین شده مقادیر مناسبی از مواد منفجره را قرار می دهند و منفجر می کنند . این کار سبب می شود که سازه به قطعات کوچک تری تبدیل شود . این روش همه کاره و انعطاف پذیر است ؛ اما انفجار و لرزش حاصل از آن در صورت عدم کنترل می تواند به سازه های مجاور آسیب وارد کند . بنابراین در میان تمام روش های تخریب بتن ، استفاده از مواد منفجره به طور معمول سخت ترین مقررات ایمنی را دارد .
کدام روش برای تخریب بتن بهترین است ؟
تخریب بتن در بسیاری از شرایط همچون پروژه های نوسازی های گسترده و یا هنگامی که مواد و مصالح انقدر آسیب دیده هستند که امکان تعمیر وجود ندارد ، الزامی می باشد . تعداد زیادی از روش های تخریب بتن در دسترس است که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند . بنابراین بهترین گزینه به نیازمندی های پروژه مورد نظر و محیط اطرافش بستگی دارد . به عنوان نمونه باید در نظر گرفت که آیا بتن اسفنجی و یا بتن معمولی و یا انواع دیگر بتن قرار است تخریب شود ؟
تخریب بتن چه آثاری را به دنبال دارد؟
مقادیر زیادی از زباله های ساختمانی در اثر روش های تخریب بتن تولید می شود و این مسئله هزینه ها و اثرات محیط زیستی به بار می آورد . با این حال امکان بازیافت بتن و به دنبال آن کاهش زباله و صرفه جویی در مصرف مواد و مصالح جدید از جمله سیمان و سنگدانه ها در بسیاری از پروژه ها وجود دارد . اما از آنجایی که در کشور هایی از قبیل ایران هزینه خریداری مواد و مصالح جدید کم تر از هزینه های بازیافت بتن تخریب شده می باشد ؛ معمولا پیمانکاران منافع مالی خود را بر منافع زیست محیطی عام ترجیح می دهند .