گاز آرگون بدلیل عدم فعالیت شیمیائی و بی اثر بودن از واژه‌ای یونانی به معنای تنبل یا غیرفعال گرفته شده‌است.
گاز آرگون سومین عضو از خانواده گازهای نجیب ( بی اثر ) در جدول تناوبی است که با فرمول شیمیایی AR و عدد اتمی 18 نشان داده شده است.
گاز آرگون دارای وزن اتمی 39.948 gr/mol است.
گاز آرگون گازی بی بو، بی رنگ، بی مزه، غیرسمّی و خنثی است .
از آنجائی که گاز آرگون جزء گازهای نجیب است هیچ ترکیبی از آن بصورت طبیعی وجود ندارد.
گاز آرگون ۰٫۹۳۴٪ حجمی و ۱٫۲۸۸٪ جرمی اتمسفر زمین را تشکیل می‌دهد .
غلظت گاز آرگون موجود در پوسته زمین و آب دریا به ترتیب ۱٫۲ و ۰٫۴۵ جزء در میلیون است
بیشترین حجم گاز آرگونی که در اتمسفر زمین موجود است را گاز آرگون 40 تشکیل می دهد که حاصل واپاشی پتاسیم 40 در جو بر اثر پرتوهای کیهانی تولید شده است.
جالب این است که در جهان فراوانی آرگون 36 که از محصولات سنتز هسته ای ستاره ای در ابرنواخترهاست بسیار بالاتر از آرگون 40 است.
نام گاز : آرگون
نماد شیمیائی : AR
عدد اتمی : 18
جرم اتمی استاندارد : 39.948gr/mol
چگالی در فشار یک اتمسفر : 1.784gr/L
چگالی مایع در نقطه جوش : 1.40gr/cm3
نقطه ذوب : -189.35ċ
نقطه چوش : -185.85ċ
نقطه سه گانه : -189.3ċ
نقطه بحرانی : 4.898mpa , 150.87k
گرمای همجوشی : 1.18kj/mol
گرمای تبخیر : 6.43kj/mol
ظرفیت گرمائی : 20.786j/mol . k
تولید گازآرگون
تقریبا" نزدیک به یک درصد اتمسفر زمین از گاز آرگون تشکیل شده است .
با توجه به اینکه گاز آرگون فاقد الکترون آزاد می باشد و لایه آخر الکترونی آن تکمیل است بسیار پایدار بوده و هیچگونه ترکیبی از این عنصر در طبیعت موجود نمی باشد.
گاز آرگون نیز همانند گاز نیتروژن و گاز اکسیژن در صنعت از طریق جداسازی اجزاء تشکیل دهنده هوا ( تقطیر جزء به جزء هوای مایع ) تهیه می شود.
کاربرد ها ی گاز آرگون
پایداری گاز آرگون و عدم واکنش پذیری این گاز ، دلیل استفاده فراوان آن در صنایع مختلف می باشد
1. استفاده از گاز آرگون در ساخت لامپ های روشنائی
2. استفاده از گاز آرگون بعنوان پوششی پایدار در ساخت تیتانیوم و سایر عناصر واکنش پذیر
3. استفاده از گاز آرگون بعنوان محیطی محافظ در ساخت بلورهای ژرمانیوم و سیلیکون
4. استفاده از گاز آرگون در جوشکاری های حساس
5. استفاده از گاز آرگون در ساخت جواهرات و طلاسازی
6. استفاده از گاز آرگون در شستن فلزات مذاب ( جهت جداسازی سایر گازها از فلز مذاب )
7. استفاده از گاز آرگون در ساخت پنجره های دو جداره
8. استفاده از گاز آرگون در دستگاه های شناسائی و آنالیز مواد در آزمایشگاه ها
9. استفاده از گاز آرگون بصورت مخلوط با متان در صنعت سیمان سازی جهت دستگاه x-ray
گاز آرگون دارای برخی خواص پزشکی نیز می باشد که بیشتر در عمل های جراحی مورد استفاده قرار می گیرد که امروزه به آن سیستم آرگون پلاسما گفته می شود.
ترکیبات گاز آرگون
از آنجائی که آخرین لایه ی الکترونی آرگون دارای ظرفیت کامل است گاز آرگون بسیار پایدار بوده لذا در برابر تشکیل پیوند شیمیائی مقاومت می کند .
تا اواسط قرن بیستم میلادی و قبل از ساخته شدن ترکیبات شیمیائی گازهای نجیب سنگین ، دانشمندان تصور می کردند که گازهای نجیبی مثل آرگون هیچ ترکیب شیمیائی تشکیل نمی دهند .
در سال 2000 میلادی دانشمندان دانشگاه هلسینکی با تاباندن نور فرابنفش به آرگون منجمد شده ی محتوی مقدار کمی هیدروژن فلوئورید در مجاورت سدیم یدید موفق به تولید نخستین ترکیب شیمیائی گاز آرگون شدند.
ترکیب شیمیائی تولید شده از گاز آرگون تا 40 کلوین پایدار است.
در سال 2010 میلادی نیز ترکیب جدیدی از آرگون با فرمول شیمیائی ARCF2 تولید شد.
در صنعت از گاز آرگون هم بصورت خالص و هم به صورت ترکیب با گازهای دیگر استفاده می شود .
یکی از معروفترین و پرکاربردترین ترکیبات گاز آرگون مخلوط گاز آرگون و گاز متان است که با نام تجاری پی 10 ( گاز P10 ) شناخته شده و به فروش می رسد .
گاز پی 10 ( گاز P10 ) از ترکیب 10% گاز متان و 90% گاز آرگون تشکیل شده است که در دستگاه های X-Ray در صنعت سیمان سازی بسیار پرکاربرد بوده و مورد استفاده قرار می گیرد.
یکی دیگر از ترکیبات گاز آرگون ، مخلوط گاز آرگون و گاز دی اکسید کربن است که با نام تجاری کورگون Corgon شناخته شده و به فروش می رسد و در پروسه های جوشکاری بسیار مورد اسفاده قرار می گیرد.
از ترکیبات گاز آرگون می توان به ترکیب گاز آرگون و گاز نیتروژن اشاره کرد که با نام تجاری نورگون Norgon به فروش می رسد و در صنعت لامپ سازی مورد استفاده قرار می گیرد.
اطلاعات ایمنی گاز آرگون
گاز آرگون یک گاز بی اثر است و بدلیل پایداری در محیط های آبی هیچگونه مشکلی را به وجود نمی آورد ولی اگر میزان این گاز در هوا افزایش یابد باعث خفگی می شود.
تنفس بیش از حد گاز آرگون موجب سرگیجه ، تهوع ، بیهوشی می گردد و اگر این روند ادامه پیدا کند و فرد در چنین وضعیتی باقی بماند به مرگ فرد مصدوم منجر می شود.
لازم به ذکر است فرد مصدوم می بایست به محیط باز منتقل شود و با رساندن اکسیژن طبیعی به او اقدام به احیاء حال فرد نمود.
از تماس مستقیم پوست با آرگون مایع نیز باید خودداری کرد چون سبب سوختن پوست می شود ( سرمای فوق العاده بالائی در اثر تغییر فاز آرگون و تبدیل آن به گاز بوجود می آید )
خرید گاز آرگون
گاز آرگون معمولا در کپسول های 5،10،20،40 و 50 لیتری و فشار 150 تا 200 بار به فروش می رسد.
گاز آرگون وارداتی در سیلندرهای 50 لیتری به فروش می رسد .
آرگون در حالت مایع معمولا در تانک های بزرگ به مشتریان ارائه می گردد.
گاز آرگون با خلوص 99.9999% گرید 6 ، 99.9995% گرید 5.5 و 99.999% گرید 5 به فروش می رسد
گاز آرگون دارای خلوص کمتر از 99.999 % هم می باشد که برای فعالیت های صنعتی بکار می رود که پرکاربردترین آن گاز آرگون با خلوص 99.998% گرید 4.8 می باشد که برای جوشکاری صنعتی استفاده می شود.
استاندارد رنگ سیلندر گازآرگون
سیلندرهای گاز آرگون معمولا بدنه طوسی و گلوئی آبی رنگ می باشد.( البته در گذشته آرگون با سیلندرهائی یکپارچه به رنگ سبز هم به فروش می رسید )
استاندارد شیر سیلندر گاز آرگون
آرگون بدلیل بی اثر بودن دارای شیر راست گرد می باشند .
شیر سیلندرهای آرگون معمولا DIN6 و یا BS3 می باشد.
