آیا گاز هلیوم قابل اشتعال و خطرناک است؟
گازهای قابل اشتعال چه خصوصیتی دارند؟
دغدغه ی اینکه آیا گاز هلیوم قابل اشتعال است؟ در ذهن بسیاری از والدینی که بادکنک هلیومی برای فرزندان خود تهیه می کنند وجود دارد. به خصوص وقتی که لازم باشد این بادکنک ها را با کپسول گاز هلیوم در فضای خانه پر کنند.
گاز هلیوم گازی نجیب
قبل از پرداختن به سوال آیا گاز هلیوم قابل اشتعال است؟ می پردازیم به موضوع نجیب بودن گاز هلیوم.گازهای نجیب به گروهی از عناصر می گویند که یک ستون از جدول تناوبی یا جدول مندلیف را به خود اختصاص داده اند و همگی در دمای اتاق گاز هستند. این عناصر به نام گازهای نجیب معروف اند و هلیوم در صدر این عناصر قرار دارد. پس از آن نئون، آرگون، کریپتون، زنون، زادون و اوگانسون هستند.
تمامی گازهای نجیب به صورت تک اتمی در طبیعت وجود دارند و تنها حدود یک درصد از حجم اتمسفر را به خود اختصاص داده اند. برای استحصال گازی مانند هلیوم نمی توان، آن را از جو استخراج کرد و برای تولید آن لازم است از ذخایر گاز طبیعی که دارای 7% هلیوم است بهره گرفته شود.
علت اشتعال گاز هیدروژن
اشتعال زمانی اتفاق می افتد که واکنش در گازها ایجاد شود. واکنشی که سبب برای اشتعال می شود، در واقع ازترکیب گاز با اکسیژن حاصل می شود که به این فرآیند سوختن می گویند. گاز هیدروژن قابلیت ترکیب با اکسیژن و سوختن را دارد. اما همانطور که ذکر شد، گاز هلیوم یک گاز نجیب است و به دلیل عدم واکنش با اکسیژن قابلیت اشتعال نیز ندارد.
گاز نیتروژن نیز مانند گاز هلیوم قابل اشتعال نیست. هرچند سرایت آتش به مخازن آن سبب ترکیدگی خطوط انتقال می شود و اکسیدهای خطرناکی در حضور آتش با اکسیژن ایجاد می کند. اما، هلیوم ظرفیت واکنش دادن و تولید اکسیدهای خطرناک را ندارد و گاز کاملاً بی خطر و غیر قابل اشتعالی است.
استنشاق گاز
استنشاق گازهای بی خطری مانند هلیوم یا نیتروژن که البته در هوای اطراف نیز وجود دارند ضرر ندارد. اما باید به این نکته توجه کرد که تنفس هوای بدون اکسیژن می تواند برای افراد آسیب زا باشد. علت اصلی تنفس اکسیژن رسانی به بدن است. استنشاق گاز خالص باعث می شود ریه ها پر از گاز شود و فرد احساس کاذب تنفس داشته باشد، در صورتی که در واقع اکسیژنی از طریق ریه ها جذب خون نمی شود و می تواند مشکلات مغزی نیز به وجود بیاورد. به همین دلیل برای احتیاط لازم است مستقیماً گاز خروجی از کپسول یا بادکنک هلیومی تنفس نشود، اما آزاد شدن این گاز در هوای یک محیط مانند خانه ها مشکل ساز نخواهد بود.
خاصیت تغییر صدا به علت تنفس گازهایی مانند هلیوم افراد را جذب می کند، تا آن را به وسیله ی بازی خود تبدیل کنند. اما، استنشاق مستقیم هلیوم ابداً توصیه نمی شود. درست است که گاز هلیوم گازی بی اثر، غیر سمی و دارای کاربردها و خواص منحصر به فردی است اما در خصوص استفاده ی بادکنک های هلیومی باید نسبت به اینکه در این بادکنک های هلیومی آیا گاز هلیوم قابل اشتعال است؟ اطلاعات لازم را کسب نمود.
تفاوت بادکنک های هلیومی و بادکنک های هیدروژنی در چیست؟
می دانیم که گاز هلیوم یک گاز بی اثر است. در نتیجه این گاز عکس العملی در صورت وجود حرارت و اکسیژن از خود نشان نخواهد داد. این دقیقا دلیل و مصداقی برای این موضوع است که بادکنک های هلیومی تنها اتفاق ناگواری را که میتوانند سبب شوند ترکیدن این بادکنک هاست. ولی باید دانست که بادکنک هایی که از هیدروژن پر شده اند قابل اشتعال هستند و می توانند خطر آفرین باشند.
آیا بادکنک های هلیومی میتوانند خطرناک باشند و موجب آتش سوزی شوند؟
و اکنون می پردازیم به موضوع آیا گاز هلیوم قابل اشتعال است؟ یکی از اصلی ترین ویژگی هایی که هلیوم دارد این است که این گاز، گازی بی اثر است. در کل بی اثری یک گاز بدین معناست که غیر قابل اشتعال می باشد. در نتیجه لازم نیست که دیگر نگران خطرات استنشاق گاز هلیوم در بادکنک های هلیومی فرزندانمان، در راستای اشتعال پذیری باشیم. تنها به دو مسئله در خصوص این بادکنک ها باید توجه کرد، اول اینکه ذخایر این گاز محدود هستند و بهتر است برای مصارف غیر کاربرد از این گاز استفاده نشود و دوم اینکه این به هیچ وجه به منظور تغییر صدا به فرزندان خود اجازه نداده که این گاز را وارد بدن خود کنند، این کار می تواند عواقب جبران ناپذیری برای افراد داشته باشد.
مزیت گاز هلیوم در هنگام انبار آن چیست؟
این امر که گاز هلیوم گازی بی اثرمی باشد و جز گازهای نجیب دسته بندی شده است و قابل اشتعال نمی باشد می تواند مزیت بزرگی به هنگام انبار کردن این گاز محسوب شود. همچنین بی اشتعال بودن این گاز باعث
آیا گاز های هلیوم که به صورت مایع در آمده اند قابل اشتعال می باشند؟
در پاسخ به این سوال باید گفت خیر، هلیوم هم در صورت مایع بودن و هم در صورت گاز بودن قابل اشتغال نمی باشند. دلیل آن این است که هلیوم گازی نجیب است و واکنش در خصوص اشتعال پذیری از خود نشان نخواهد داد. در نتیجه میتوان این گاز مفید را جزء گازهای غیر قابل اشتعال دسته بندی نمود.
آیا استنشاق گاز هلیوم در بادکنک خطرناک است؟
آیا تنفس هلیوم خطرناک است؟
اکثر مردم از اینکه هلیوممی تواند صدای آن ها را تغییر دهد، آگاهی دارند. به همین دلیل، می توان درک کرد که چرا کودکان و حتی بزرگسالان تنفس هلیوم را نوعی تفریح تلقی می کنند. در حقیقت می توان گفت همه ی افراد یا خود تجربه ی چنین کاری را در مهمانی ها داشته اند و یا شاهد تییر صدای دیگران در اثر تنفس هلیوم بوده اند و یا حد اقل چنین چیزی را در فیلم ها دیده اند.
رسانه ها سبب تبلیغی برای این شده اند که مردم تنفس هلیوم را به عنوان تفریحی بدون خطر در نظر بگیرند. اما، در شرایطی تنفس هلیوم می تواند خطر آفرین باشد. به همین دلیل والدین باید از خطرات استنشاق گاز هلیوم اگاه باشند تا بتوانند از فرزندان خود محافظت کنند.
هلیوم چیست ؟
هلیوم نوعی گاز است که نه رنگی دارد و نه بو و مزه ای. یکی از رایج ترین کاربردهای هلیوم پر کردن بادکنک ها برای جشن و مهمانی است زیرا سبب شناور باقی ماندن بادکنکها می شود. زیرا هلیوم دومین عنصر سبک در جهان است و از نظر فراوانی نیز در جایگاه دوم بعد از هیدروژن قرار دارد.
هلیوم در منابعی در نقاط خاصی از کره ی زمین مانند تگزاس، اوکلاهاما و … وجود دارد و البته مانند منابع نفتی تجدید پذیر نیست و روزی تمام می شود.
چرا مردم هلیوم را تنفس می کنند
هلیوم ماده ی مخدر نیست و در افراد ایجاد نشاط نمی کند. اما با تغییر صدای افراد سبب خنده و شادی می شود. تنفس هلیوم باعث می شود صدای افراد زیر و جیغ جیغو شود. هلیوم به دلیل تفاوت چگالی با هوای معمولی است که می تواند صدای افراد را تغییر دهد. هلیوم نسبت به نیتروژن چگالی بسیار متری دارد و سبب می شود سریع تر از بین تار های صوتی عبور کند و صدا را همراه خود حرکت دهد.
خطرات تنفس هلیوم
و اکنون سوال پیش می آید که آیا گاز هلیوم ضرر دارد یا خیر گرچه به نظر می رسد هلیوم گاز بی خطری است و تنفس کردن آن مشکلی ایجاد نخواهد کرد، تنفس پیوسته ی هلیوم منجر به ایجاد سردرد و سر گیجه می شود. تهوع، استفراغ و از دست دادن هوشیاری به علت کمبود اکسیژن در صورت تنفس هلیوم خالص ایجاد خواهد شد. کودکان حتی ممکن است در اثر تنفس هلیوم دچار مشکلات ریوی شوند. اگر گاز هلیوم مستقیماً از کپسول استنشاق شود خطر یخ زدگی و آمبولی ریه را در پی دارد.
کمبود اکسیژن در اثر استنشاق پی در پی هلیوم می تواند منجر به از دست رفتن هوشیاری و غش کردن شود. به همین دلیل فرد با خطر سقوط و ضربه به سر نیز مواجه خواهد بود.
روش های تنفس هلیوم
افراد معمولاً هلیوم را از بادکنک تنفس می کنند و اگر تنفس به صورت پی در پی نباشد می توان آن را بی خطر محسوب کرد. کپسول های یکبار مصرف فروشی و یا کپسول های اجاره ای هلیوم که برای پر کردن بادکنک ها در محل مهمانی در اختیار افراد قرار می گیرد. از آنجا که این کپس.ل ها حاوی گاز پر فشاری هستند که بتوانند به سرعت بادکنک ها را پر کنند، ابداً نباید مستقیماً وسیله ای برای تنفس هلیوم باشند زیرا خطر مرگ در پی دارند.
خطر فشار بر ریه
اگر برای تنفس گاز هلیوم از کپسول استفاده شود، گاز با فشار زیادی وارد ریه ها می گردد و در عرض چند ثانیه می توانند سبب آسیب دیدگی و پارگی ریه ها شود و خون ریه ها را پر می کند. این مساله می تواند سبب تشنج، کما، سکته و مرگ گردد.
به دلایلی که در بالا ذکر شد لازم است والدین در مهمانی ها در کنار مراقبت از مصرف مواد خطرساز، دقت کنند که تنفس هلیوم نیز به صورت کنترل نشده می تواند خطر آفرین باشد. البته این خطر تنها برای کودکان نیست و بزرگسالان نیز باید مراقب نحوه تنفس هلیوم باشند.