گاز Sf6 دارای چه خصوصیات و ویژگی هایی است؟

گاز Sf6 چیست؟

گاز sf6 یا گاز سولفور هگزا فلوراید گازی است که به عنوان یک دی الکتریک بسیار خوب شناخته شده است. با توجه به این مورد مهم از خصوصیات گاز sf6 کاربرد های ویژه ای برای آن تعریف شده است که در این نوشته به آن ها اشاره خواهیم کرد. گاز سولفور هگزا فلوراید یکی از پایدارترین مواد شیمیایی گازی محسوب می شود و بی اثر بودن آن را می توان شبیه به بی اثر بودن نیتروژن دانست. از خصوصیات گاز sf6 می توان به عایق بودن آن نیز اشاره کرد که باعث می شود در صنایع مختلفی به کار گیری شود.

تاریخچه گاز sf6

تولید صنعتی گاز sf6 اولین بار در سال 1953 در ایالات متحده آمریکا آغاز شد. معرفی گاز sf6 جایگزینی برای روغن های آتشگیر در بسیاری از کاربردهای شهری بود.

تقریباً در همان زمان مطالعات علمی برای معرفی کاربردهای متنوع این گاز نیز انجام گرفتند. از آن زمان تاکنون تولید این گاز رو به افزایش بوده است و روند افزایشی تولید آن از ابتدای دهه 1970 شدت گرفت. زیرا در این دوران محصولات الکتریکی به علت خصوصیات گاز sf6 رشد و فزونی در تولید داشتند.

خواص گاز sf6

از خصوصیات گاز sf6 و ویژگی های آن عبارتند از: بدون رنگ بودن و عدم اشتعال پذیری در دمای جو و پایداری بسیار بالا. همانطور که از نام این گاز و تعداد اتم هایش پیداست، سولفور هگزافلوراید گازی سنگین است و وارد واکنش نمی شود. وزن مولکولی سولفور هگزافلوراید حدود 146 گرم بر مول و چگالی آن 6.139 گرم بر لیتر است. چگالی آن تقریباً 5 برابر هواست و اگر در فضا پخش شود، در لایه های پایینی باقی می ماند.

بی اثر بودن سولفور هگزافلوراید همانند بی اثر بودن نیتروژن است و در عین حال خواص الکتریکی بسیار خوبی نیز دارد. موارد گفته شده از جمله مهمترین خصوصیات گاز sf6 هستند.

اطلاعات ایمنی گاز sf6

نکات ایمنی گاز sf6 چیست ؟ این گاز آتشگیر نیست و به صورت فشرده درون کپسول ها ذخیره می شود. همانطور که گفته شد یکی از خصوصیات گاز sf6 این است که گاز بی اثری محسوب می شود، اما کپسول های گاز فشرده نباید در معرض حرارت قرار بگیرند وگرنه در اثر فشار گاز منفجر می شوند.

قرار گرفتن در معرض سولفور هگزافلوراید و تنفس آن می تواند کمبود اکسیژن برای بدن را به همراه داشته باشد به ویژه اینکه این گاز سنگین است و می تواند فضای اطراف را احاطه کرده و با اکسیژن جایگزین نشود. به همین دلیل سردرد و سرگیجه را در پی خواهد داشت. قرار گرفتن در فضایی با اکسیژن کمتر از 12% بسیار خطرناک است و می تواند مشکلات مغزی را در پی خواهد داشت.

کاربردهای گاز  sf6

گاز sf6 چه نوع کاربردی دارد ؟ در چه صنایعی از این گاز استفاده می شود؟ خصوصیات گاز sf6 سبب شده است که در صنایع برق و الکتریکی کاربرد فراوانی داشته باشد. به دلیل خواص عایق الکتریکی و تاثیراتی که بر قوس الکتریکی دارد از این گاز به طور گسترده در حوزه های مختلفی از جمله الکترونیک، لیزر، پزشکی، انجماد، آتش نشانی، شیمی، نظامی، فضایی متالورژی و .. استفاده می شود.

برای مثال از این گاز به عنوان ماده ی دی الکتریک در صنایع برق و مدار شکن با ولتاژ بالا استفاده می کنند و تجهزات کلیدزنی و دیگر تجهیزات برقی را تولید می کنند.

کاربردهای دیگر گاز sf6

از این گاز به عنوان دی الکتریک در میکروسکوپ های الکترونی ولتاژ بالا استفاده می شود و در شتاب دهنده های ذرات کاربرد دارد. کاربرد سولفورهگزافلوراید در حوزه ی پزشکی در جراحی چشم تعریف می شود و برای عمل شبکیه چشم استفاده می شود. در متالورژی و ریخته گری منیزیم از گاز sf6 استفاده می شود. این گاز را همچنین برای پر کردن فضای خالی در پنجره های دو جداره به کار می برند و عایق صدا و دمای بهتری است. به دلیل اینکه sf6 گازیغیر سمی است در برخی از پروژه های تحقیقاتی مورد توجه قورار گرفته است.

مشکلات گاز sf6

علاوه بر تمام خصوصیات گاز sf6 که مطلوب هستند مشکلاتی نیز در رابطه با این گاز وجود دارد. صرف نظر از تمام کاربردهای مفیدی که برای گاز سولفور هگزا فلوراید شرح داده شد. این گاز یکی از گازهای گلخانه ای محسوب می شود و تاثیر گلخانه ای آن نیز به شدت زیاد است. قابلیت گرمایش زمین توسط این گاز 23 هزار برابر گاز کربن دی اکسید است و عمر جوی آن حدود 3200 سال است. آمارهای مربوط به سال 2002 نشان می دهد که 600 تن گاز sf6 در جو زمین رها شده اند.

گاز sf6 محصولی است که می توان از آن به عنوان شمشیز دو لبه یاد کرد. کاربرد های ویژه ی آن در زمینه های الکتریکی منحصر به فرد اند و مشکلات محیط زیستی که ایجاد می کند، ماندگار و طولانی هستند. شرکت های تولید کننده باید توجه داشته باشند تا با استفاده از روش هایی میزان انتشار این گاز در جو را به حد اقل میزان ممکن برسانند.

منبع : گاز Sf6  دارای چه خصوصیات و ویژگی هایی است؟